Türkiye’nin diri fay haritalarını güncelleyen Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), kamuoyuyla paylaştı. Diri faylar, üzerinde deprem oluşabilen kırıklardır. Türkiye’de son zamanlarda artan deprem aktivitesi nedeniyle diri faylar ve riskli bölgeler hakkında araştırmalar yoğunlaşmıştır. MTA’nın verilerine göre, Türkiye’de 45 ilde 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fay bulunmaktadır. İşte Türkiye’nin fay hatları ve deprem risk haritası…
Habertürk'ten Tutku Bulut'un hazırladığı habere göre, Türkiye, üç büyük fay hattı kuşağında yer almaktadır. Bunlar Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu fay hatlarıdır. Bu fay hatları, Türkiye’nin jeolojik yapısını ve deprem potansiyelini belirlemektedir. Fay hatlarının nereden geçtiği ve hangi illeri etkilediği şu şekilde sıralanabilir:
DOĞU ANADOLU FAY HATTI
Doğu Anadolu Fay Hattı, Türkiye’nin güneydoğusundan kuzeydoğusuna uzanan bir fay hattıdır. Ölü Deniz Çatlağı’nın kuzey ucunda başlayan bu fay hattı, Karlıova’da Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşmektedir. Bu fay hattı, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş, Erzincan, Erzurum, Kars ve Van illerinden geçmektedir. Bu fay hattı, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin kaynağı olmuştur.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI
Kuzey Anadolu Fay Hattı, Türkiye’nin kuzeyinde doğu-batı doğrultusunda uzanan bir fay hattıdır. Saroz Körfezi’nden başlayan bu fay hattı, Aras Vadisi’nde son bulmaktadır. Bu fay hattı, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Karabük, Bartın, Zonguldak, Çankırı, Kırıkkale, Tokat, Amasya, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Erzincan, Erzurum ve Ağrı illerinden geçmektedir. Bu fay hattı, 17 Ağustos 1999 tarihinde Kocaeli’de meydana gelen 7,4 büyüklüğündeki depremin kaynağı olmuştur.
BATI ANADOLU FAY HATTI
Batı Anadolu Fay Hattı, Ege Bölgesi’nde yer alan çöküntü ovaları boyunca uzanan bir fay hattıdır. Bu fay hattı, Ayvalık, Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, Isparta ve Akşehir illerini kapsamaktadır. Ayrıca Burdur, Afyonkarahisar, Kütahya ve Uşak illerinin de bazı bölgelerinde faylar bulunmaktadır. Bu fay hattı, 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir’de meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremin kaynağı olmuştur.
DİRİ FAY OLAN VE OLMAYAN İLLER
MTA’nın diri fay haritalarına göre, Türkiye’de 45 ilde 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek diri faylar bulunmaktadır. Bu iller, İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkâri, Osmaniye, Kırıkkale, Siirt, Antalya, Mersin, Adana, Konya, Ankara, Sivas, Malatya, Diyarbakır, Şanlıurfa, Bitlis, Ağrı, Kars ve Van’dır4. Türkiye’de diri fay bulunmayan iller ise, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Kastamonu, Sinop, Çorum, Yozgat, Nevşehir, Niğde, Kayseri, Kahramanmaraş, Gaziantep, Kilis, Batman, Mardin, Şırnak, Eskişehir, Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa, Burdur, Giresun, Ordu, Samsun, Trabzon, Rize, Artvin, Ardahan ve Iğdır’dır.
İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Bu bölgeler, diri fayların yakınında bulunan ve yüksek deprem potansiyeli taşıyan bölgelerdir. Bu bölgelerdeki iller şunlardır: Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı, Çorum.
ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER
Bu bölgeler, diri faylara uzak olmayan ve orta deprem potansiyeli taşıyan bölgelerdir. Bu bölgelerdeki iller şunlardır: Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep, Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin, Nevşehir.
EN AZ RİSKLİ BÖLGELER
Bu bölgeler, diri faylara uzak ve düşük deprem potansiyeli taşıyan bölgelerdir. Türkiye Deprem Haritasına göre, bu bölgelerdeki iller şunlardır: Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya, Karaman.
DEPREM RİSKİ OLAN İLÇELER
Türkiye’deki deprem riski sadece illere göre değil, ilçelere göre de değişmektedir. MTA’nın diri fay haritasına göre, deprem riski olan ilçeler şunlardır:
Adıyaman: Gölbaşı
Afyon: Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı
Ankara: Şereflikoçhisar
Antalya: Demre
Aydın: Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar
Balıkesir: Gönen, Manyaz
Batman: Kozluk
Düzce: Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı
Elazığ: Palu, Sivrice
Erzincan: Üzümlü
Eskişehir: İnönü
Antep: İslahiye
Hakkâri: Şemdinli
Hatay: Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas
Isparta: Eğirdir, Senirkent, Uluborlu
İzmir: Kemalpaşa, Seferihisar, Tire
Kahramanmaraş: Nurhak, Türkoğlu
Kayseri: Talas, Yeşilhisar
Kırıkkale: Keskin
Kırşehir: Akpınar, Mucur
Kocaeli: Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe
Konya: Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın
Kütahya: Gediz, Simav
Malatya: Akçadağ
Manisa: Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu
Mersin: Çamlıyayla, Mut
Muğla: Menteşe, Milas
Muş: Korkut, Varto
Niğde: Altunhisar, Bor
Osmaniye: Düziçi, Toprakkale
Sakarya: Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca
Urfa: Bozova
Siirt: Eruh
Şırnak: Beytüşşebap
Sivas: Altınyayla, Yıldızeli
Tokat: Niksar, Pazar, Reşadiye
Van: Çaldıran, Özalp
Yalova: Altınova, Çınarcık
