Sevgili okuyucularım, bu hafta sizlere adına çok aşina olduğunuz genç yaşlı demeden herkeste görülen hatta birçoğunuzun da problemi olan 'menisküs yırtılması' rahatsızlığından bahsetmek istiyorum.
Öncelikle menisküs nedir, bundan bahsedelim. Menisküs, uyluk kemiği ile kaval kemiği arasında kalan tabiri caizse amortisör görevi gören, “C” şekline sahip her iki dizde de iç ve dış olmak üzere 2'şer adet bulunan kıkırdaktan oluşmuş yapılardır. Bu iki kemiğin birbirlerine sürtünmesini engelleyerek, dize gelen yükü eşit bir şekilde dağıtma görevini üstlenir. Bunlara ek olarakta dizin aşırı derecede öne ve arkaya gitmesini de engeller.
MENİSKÜS YIRTIĞI OLUŞMA SEBEPLERİ NELERDİR?
Menisküs yırtığı yalnızca sporcularda değil her yaşta bütün bireylerde görülebilir .Fakat yaş gruplarına göre yırtığın oluşum sebebi farklılıklar göstermektedir. Gençlerde; futbol, kayak, tenis gibi sporlarda gövdenin ayak yerde sabitken diz üzerinde dönmesi, tek diz üzerine aşırı yük aktarma, diz üzerine düşme gibi sebeplerden dolayı oluşurken, yaşlılarda; ayağın halıya takılması bile menisküs yırtığı oluşturabilir. Yaş ilerledikçe dize alınan darbelerin birikmesi, trafik kazaları, ev hanımlarının çömelerek temizlik yapması, aşırı kilolar, uzun süre ayakta kalma ve yanlış şekilde ters basmada yırtığa sebep olabilmektedir.
MENİSKÜS YIRTIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Menisküs yırtıklarında hasta yırtılma anında 'çatırdama' şeklinde bir ses duyar ve bir şeyin yırtıldığını hisseder.
Şiddetli bıçak saplanır gibi ağrı oluşur.
2-3 gün içerisinde diz çevresinde şişlik sıvı birikimi bununla birlikte ısı artışı olur.
Çömelme kalkma veya merdiven çıkma esnasında dizde kilitlenme.
Diz hareketlerinde kısıtlanmalar.
Dizin belli bir açıda veya şekilde takılı kalması, hastanın dizinin içinden sıvı akıyormuş hissinin oluşması.
Yürüme mesafesinin eskiye göre çok çok kısalması ve dizi bükememe belirtiler arasındadır.
MENİSKÜS YIRTIĞI TANISI NASIL KONULUR?
Tanı koyulurken hasta tarafından olayın oluş şekli eksiksizce anlatılmalıdır. Klinik muayene ile ağrının yeri, hangi hareketlerde ağrının oluşup arttığı tespit edilir. Bir takım ortopedik testler (Mcmurray ve Apley testi) uygulanır, MR görüntülenmesi ve artroskopi yöntemleriyle de menisküs yırtıklarının tanısı konulmaktadır.
MENİSKÜS YIRTIKLARINDA TEDAVİ
Menisküs yırtıklarında tedavi yırtığın yeri, büyüklüğü, kanlanmanın olup olmamasına bağlı olarak şekillenir. Kanlanmanın olmadığı daha küçük yırtılmalarda fizyoterapist tarafından hazırlanan tedavi programı uygulanır. Öncelikle dize yük bindirilmemeli ve dinlendirilmelidir, ardından buz uygulamaları, dizin elastik bandajlarla sarılması ve şişliği azaltmak içinde dizin vücuttan yüksekte tutulması gerekmektedir. Bunlarla birlikte doktor tarafından önerilmiş ağrı kesicilerde takviye olarak alınır. İyileşme seyrine göre kuvvetlendirme egzersizleri programa eklenir. Fakat geri dönüşümsüz çok ciddi yırtıklarda ameliyat kaçınılmazdır vakit kaybetmeden yapılması gerekmektedir.
EGZERSİZ TAVSİYELERİ
Ayaktayken, ayaklar omuz genişliğinde açılır ve parmak uçlarında yükselme egzersizi yapılabilir.
Uzun oturma pozisyonunda (ayaklar dümdüz uzatılmış oturma şekli) topukların yerden temasını kesmeden topuk kaydırma (dizleri karna doğru çekme tekrar düzleştirme) egzersiz yapılabilir.
Yine uzun oturma pozisyonunda diz altına rulo şeklinde bir havlu koyup yere doğru 5 saniye bastırıp bırakma egzersizi yapılabilir.
Sırt üstü pozisyonda yatıp düz bacak kaldırma egzersizi yapılabilir.
Ayakta duvar kenarına geçip sırtını duvara yaslayıp hafif hafif çömelme ve kalkmalar çalışılabilir.
Egzersizler çoğaltılabilir. Önemli olan günde 3 kez 10’ar tekrar yapmaktır. Minik bir tavsiye daha mutlaka spora başlamadan önce ısınma egzersizleri bitiminde de soğuma ezgersizlerinizi yapmalı ve uygun ayakkabı kullanımına dikkat etmelisiniz.
Bu haftaki yazımı da burada sonlandırırken herkese güzel bir hafta sonu diliyorum. Keyifli okumalar.
