Egzersiz ömrü uzatıyor
‘Ağır spor, kalp krizi ve ani ölüm riskini artırır mı?’ sorusunun cevabı ilk bakışta ‘evet’ gibi görünse de gerçek daha karmaşık. İnsanların, özellikle kalp hastalığı veya hasta olma riski yüksek olanların, kalp krizi ve ani ölüm riski koşarken artıyor, koltukta otururken daha az... Ama aynı insanlar, gerekli tedbirler alındıktan sonra ağır spor yapmaya, örneğin koşmaya devam ederlerse, uzun dönemde sağ kalma ve kalp krizinden korunma şansları, spor yapmayanlara göre çok daha fazla.
1 saatte 2 saat katıyor
Ağır spor diye tanımladığımız koşu, futbol, basketbol, tenis, hızlı yürüme, hızlı bisiklete binme gibi faaliyetlere düzenli olarak katılanlarda kalp krizi ve kalpten ölümlerin azaldığını gösteren birçok araştırma var. Harvard Üniversitesi mezunlarının uzun yıllar izlendiği bir araştırmada da, egzersizle geçirilen her saatin beklenen ömre 2 saat kattığı hesaplandı. Ağır spora orta yaşta bile başlansa, 20 yıl sonra bakıldığında, dayanıklılık gerektiren bu sporları yapanların 6 yıl daha uzun yaşadığı görülüyor. bilgi aldılar. Araştırma sonucunda elde edilen bilgilerin özeti sol yandaki grafikte görülüyor.
Kalp hastalığı riski varsa dikkat
Maratoncu Jim Fixx’in 52 yaşında ölmesi, buna karşılık egzersizle ilgisi olmayan Churchill’in doksanını geçmesi, ilk bakışta sağlığa zararlı olanın viski ve puro değil de koşu olduğunu düşündürüyor. Lakin, işin iç yüzüne bakılınca durumun pek de öyle olmadığı anlaşılıyor.
1977’de yayımladığı koşu kitabıyla ‘jogging’ devrimini başlattığı söylenen Jim Fixx birçok maraton koşmuş ünlü bir atletti. Fixx 1984’te birkaç kilometrelik bir koşunun sonunda yıkılıp, 52 yaşında öldü. ‘İnsanoğlu belli sayıda adım atmak için yaratılmış, ne kadar çok koşarsanız o kadar çabuk gidersiniz’ diyenler Fixx’in ölümünü örnek gösterdi. Oysa gerçek sonra anlaşıldı. Fixx’in kalp hastalığı için ciddi risk faktörleri vardı. Koşmaya başlayana kadar 2 paket sigara içerdi, kolesterolü ciddi biçimde yüksekti ve babası 43 yaşında kalp krizinden ölmüştü. Üstelik ölümünden önce göğüs ağrıları oluyordu.
NE YAPMALI?
SİGARA İÇİYORSANIZ aklınızdan bile geçirmeyin!
* Hareketsiz bir yaşantısı olup ağır spor yapmaya başlamak isteyenler mutlaka doktora başvurmalı, kontrol yaptırmalı.
* Bilinen kalp hastalığı bulunan, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, şeker, şişmanlık, ailede genç yaşta kalp hastalığı hikâyesi gibi risk faktörü olanlar ağır spora başlamadan mutlaka doktor kontrolünden geçmeli.
* Efor testi yol gösterici olsa da ani ölüm ve kalp krizin oluşmayacağını garanti etmez, risk faktörlerinin önemi unutulmamalı.
* Risk faktörleri mutlaka tedavi edilmeli.
* Sigara içiliyorsa, ağır spor akıldan bile geçirilmemeli.
* Yeni başlanan kişi, sporu güven içinde yapabilmek için yeterli zaman ve antrenmanla vücudunun forma girmesini sağlamalı.
* Herkes rahat ettiği tempo ve hızda koşmalı veya oynamalı...
* Eğer spor sırasında göğüste sıkıntı, normalin dışında nefes darlığı, çarpıntı, baş dönmesi gibi şikâyetler ortaya çıkarsa derhal durup doktora görünmeli.
* Spor yaparken vücudun su ve tuz dengesi, yeterince su ve gerekirse mineral içeren içeceklerle korunmalı.
* Çok soğuk ve çok sıcak havalarda ağır spor yapmaktan kaçınmalı.
* Ağır sporun arada sırada yapılması hiç yapılmamasından kötü... Hareketsiz bir yaşam sürerken iki haftada bir futbol oynamaya kalkışmamalı.
Erol KOCA
Kumluca İlçe Spor Müdürü
