Merhaba sevgili okuyucularım bu hafta sizlerle Bitmek bilmeyen yüksek enerjiyle risk almayla ve sınırların dışına çıkmasıyla bireyde çoşkunluk yaratan, daha sonrasında ise süreci tedaviyle geçirmeyen kişi için tam olarak dibe vurmasıyla devam eden Bipolar Bozukluğu paylaşmak istiyorum.
Bipolar Bozukluk Nedir?
Bipolar Bozukluk, "mani" ve "depresif" duygudurumuna sahip bireylerde iki uçlu bozukluğu belirtmektedir. İki uçlu bu hastalık dönemlerinde görülen mani, aşırı coşkulu, taşkın ve enerjik bir ruh halini ifade ederken, depresif ruh halinde ise üzgün mani döneminde yaptıklarından çok pişman olan, intihara kadar uzanabilecek depresyon halini temsil etmektedir.
Mani nedir?
Maniye girmiş olan birey son derece neşeli, heyecanlı kıpır kıpır kabına sığmaz bir durum sergiler. Kahkaha atar şarkı söyler, herkesle muhabbet eder ancak bu kişi neşeli olmakla birlikte çok çabuk da sinirlenebilir. Bipolar Bozukluğu olan bireylerin, düşüncelerini eleştirmeye, taşkın davranışlarını durdurmaya çalıştığınızda da size karşı büyük bir öfkeye kapılabilirler. Mani, anormal bir durumdur ve kişi bu durumda neşeli, mutlu, esprili ve enerjik olmasına rağmen tüm sosyal uyumu bozulmuştur.
Bipolar Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
Bipolar bozukluğu bulunan bireylerde aşırı iyilik ruh halinden aşırı düşük ruh haline düşme söz konusudur. Manik belirtilerde bireyde enerjinin artması, çok mutlu ve neşeli olma hali, kendini önemli hissetme ve ajitasyon yer alırken, depresif belirtilerde ise tam zıt durum söz konusudur. Depresif durumda Enerji eksikliği, değersizlik duygusu yanında özgüven düşüklüğü ve intihar düşünceleri söz konusudur.
Manik belirtiler şunlardır:
* Aşırı şekilde Mutlu, neşeli ve coşkulu hissetme
* Kendini çok önemli hissetme
* Hızlı konuşma düşüncelerin hızına yetişememe
* Konsantrasyonda azalma ve dikkatte bulanıklık
* Cinsel istekte artış tek gecelik riskli ilişkiler yaşama
* Riskli kararlar vermek bir gecede tüm parasını borsaya yatırma
* Uyku bozukluğu, yeterince uyumama ve uykuya ihtiyaç duymama, uyku ihtiyacında azalma
* Çok fazla para harcama kazandığını gününde harcama
* Yargılama kapasitesinde azalma
* Düşünme ve konuşma içeriğinde artış
* Tahrik edici, cinsellik ya da fiziksel şiddet gibi uygun olmayan davranışlarda artış
* Alkol gibi diğer kötücül madde kullanımında artış
Depresif belirtiler şunlardır:
* Üzgün ve mutsuz hissetme
* Öfkeli ve gergin olma
* Enerji eksikliği yaşama hareketlerde yavaşlama
* Değersiz olduğuna dair inanç geliştirme
* Ümitsizliğe düşme
* Yemek yemede önemli derecede düşüş yaşama(İştahsızlık)
* Bireyin sürekli olarak mani döneminde yaptığı şeyleri düşünme ve İntihar düşüncesine sahip olma
Buna göre Bipolar Bozukluğu tanısı için belirtilerinin üç veya daha fazlasının her gün görülmesi ve bir hafta veya daha uzun sürmesi gerekmektedir. Mani dönemi ani başlar bireyin manik durumu fark edilip tedavi edilmediği taktirde haftalarca sürebilir. Bu süreçte dikkatli olunmalıdır çünkü birey genelde mani sürecinde hasta olduğunu fark etmez bu da normaldir çünkü yaşamı boyunca bu kadar enerjik, risklere karşı cesaretli ve üretken değilken bir anda enerjik, risklere karşı daha cesaretli ve sosyalleşme olarak da kendini kolay ifade etmesiyle de tedaviyi reddetme eğilimindedir.
Bunun yanında geçen haftaki konumuz olan Hipomani, Manik atağın başlangıcında ya da bağımsız bir atak olarak da görülebilen bir durumdur. Hipomani, üretkenliğin çok arttığı ancak manik belirtilerin daha hafif olduğu bir dönem olmakla birlikte belirtiler genellikle kişinin okul, iş ve sosyal çevresiyle bağlarını etkilemeyecek derece görülebilirken, mani sürecinde ise çok fazla işlevselliği etkilemektedir.
Bipolar Bozukluk Atakları Nedir?
Bireyin yaşamında psikolojik olarak çarpıcı değişikliklere yol açan yükselme ve alçalma dönemleri, depresif ve manik ‘ataklar’ olarak ortaya çıkabilir. Bazı bireyler bu süreçte depresyona ya da maniye daha yatkın olurken bazı bireylerin belirtileri, iki uç duygu durum arasında gidip gelme yani karma şeklinde olabilir. Bipolar bozukluk atakları şu şekilde görülmektedir:
Mani dönem: Bireyin aşırı enerjik, konuşkan, hareketli olup yerinde duramadığı ve kendini güçlü olarak tanımladığı bir evredir.
Depresif dönem: Bireyin yaşamdan zevk alamamasıyla başlar, sürekli olarak şikayetçi ve mutsuz olduğu bir dönemdir.
Karma dönem: Bu dönem Mani ve depresif belirtilerin aynı anda yaşandığı ve karışık bir şekilde gelişen dönemdir.
Bipolar Bozukluk Nedenleri
Bipolar bozukluğun nedenleri ile ilgili Yapılan araştırmalara bakıldığında genetik faktörlerin etkili olduğu belirtilmektedir. Bu durumda genetiğinde bipolar bozukluk olup bu hastalığa yatkın kişilerin yaşadığı stresli yaşam olayları bu hastalığı tetikleyebilir. Genetik faktörlerin etkisi yanı sıra beyin gelişimi ve beyin hücrelerindeki sorunların da bu hastalığa sebebiyet verdiği düşünülmektedir. Yapılan bir çok araştırma da bu hastalığa sahip Aile bireylerinin çocuklarında ve yakınlığa göre bipolar bozukluğun ortaya çıkma ihtimali olduğu belirtilmektedir.
Bipolar Bozuklukta Rol Alan Risk Faktörleri Nelerdir?
* Yeterli fiziksel aktiviteler yapmama
* Kötü beslenme alışkanlıkları
* İlaçların yan etkileri
* İş yaşamında yaşanan sorunlar
* Stresli hayat koşulları
* Hormon sisteminde değişiklikler olması
* Suç oranı yüksek çevrede yaşama
* Maddi manevi sorunlar
* Uyku problemi yaşama
Bipolar Bozukluk Nasıl Önlenir?
* Düzenli şekilde uyunmalıdır.
* Yaşa uygun şekilde sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlığı kazanılmalı ve bunun için uzman kontrolünde doğru bir beslenme planı oluşturulmalıdır.
* Mümkün olduğu kadar yaşamın her döneminde egzersiz yapılmalıdır.
* Yaşam içinde Stresli ortamlardan kaçınılmalıdır.
* Alkol tüketimi azaltılmalı veya hiç tüketilmemelidir.
* Sağlıklı Nefes almak ve yaşamın stresini azalmak için nefes egzersizleri yapılmalıdır.
* Öfke kontrolü yapılmalı ve gerekli görüldüğünde bir uzmandan destek alınmalıdır.
Bipolar Bozukluk tanısı alan bireyler, çoğu zaman bu hastalığı kabullenmez ve sorunlara sebep olarak da çevrelerinde olup bitenleri gösterirler. Tedaviye başlayabilmek ve sürdürebilmek için aile ve çevre desteği çok önemlidir. Bu hastalık süreciyle birlikte aile üyeleri bipolar bozukluk yaşayan kişinin hastalık dönemine ait davranış problemleri; depresif dönemde çökkünlük, ağlama, öfke atakları ya da manik dönemde kontrolsüz para harcama, cinsellikte ve yaşamıyla ilgili risk alma ve alkol ve madde kullanımı gibi kötü sonuçlarıyla baş etmekte zorluklar yaşayabilirler. Bu süreçte aile üyelerinin ve yakın çevrenin yaşadıkları zorluklarla baş edebilmeleri için destekleyici grup terapisi çalışmalarına ya da bu alanda çalışan bir uzmana başvurmaları yararlı olacaktır.
Sevgiyle kalın.
