Bayram denince akla birlik beraberliğin geniş aile sofralarının kurulduğu günler akla gelir. Bu yıl pandemi sürecinden dolayı Kurban bayramında kalabalık mangal sofralarına ve gideceğimiz davetlere ara vereceğiz. Bu bayramı evde avantaja çevirerek sağlıklı kurban menüleri ve şerbetli tatlılar yerine evde az şekerli sütlü tatlılar hazırlayabilirsiniz.
Sevgili okuyucularım Kurban Bayramı sofralarında kırmızı etin yanı sıra sebze yemekleri, salata ve meyve de tüketilmelidir. Ayrıca sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmede besinlerin çeşitliliği olduğu kadar besinlerin doğru pişirilmesi ve uygun koşullarda saklanması da önemli bir konudur. Kurbanlık hayvanın kesiminden sonra ette ‘rigormortis’ denilen ‘ölüm katılığı’ oluşur. Bunu önlemek için etler kesildikten hemen sonra tüketilmemelidir. Serin bir yerde 6-8 saat dinlendirilmelidir. Etler; büyük parçalar şeklinde değil ancak kıyma, kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılıp, tek pişirimlik miktarlara bölünüp, buzdolabı poşetlerine koyularak buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzdolabında -2 santigrat derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda ise -18 santigrat derecede daha uzun süre etler saklanabilmektedir.Ayrıca pişirmek için buzluktan çıkartılan etler, yine buzdolabının alt raflarına indirilerek çözdürülmeli, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır.
Kırmızı et iyi kalite hayvansal proteinin yanı sıra, demir, çinko fosfor, magnezyum mineralleri ile B12, B6 ve Biotin vitaminleri içermektedir. Etin yanında E ve C vitamini almak için sebzelerle tüketilmelidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliği sağlanmasını sağlar hem de sebzelerde bulunan C vitamini, demirin emilimini arttırır.
Bayramda Kalp , şeker ve tansiyon hastaları normal düzeninin dışına çıkmamalıdır. Kırmızı et, doymuş yağ ve kolesterolden zengindir. Etin yağı ayrılsa dahi kırmızı et % 20 yağ içerir. Pişirme yöntemi olarak etler haşlama veya ızgara şeklinde tüketilmelidir., kızartmadan, kavurma yöntemi ile pişirmeden kaçınılmalıdır. Bu yöntemler etin besin kalitesini azaltacağı gibi kanserojen riskini arttırmaktadır.
Bayramda sınırsız et tüketimi yanlıştır. Günde 90 ile 120 gr arası et tüketimi olmalıdır. Et içerisinde posa bulunmadığı için sindirim sorunlarına sebep olabilir. Mangal etimim yanında veya gün içerisinde mutlaka sebze – meyve tüketilerek , ekmek olarak ta tam buğdaylı, çavdarlı ekmek seçilerek, lif açığı kapatılmalıdır.
Bayramda bilinçsizce çikolata ve tatlı tüketilmemelidir. Fazla çikolata, şeker ve tatlı tüketimi, mide yanması , bağırsak bozuklukları gibi şikâyetlere yol açar. Çikolata ve şekere alternatif olarak ; şekeri az sütlü tatlı, dondurma , kuru meyveler tercih edilmelidir.
Son olarak geçireceğimiz bayramın ardından midenin dinlenmesi için bir öğün sadece hafif , az yağlı bir çorba ve salata , diğer ana öğünde ise etli/kıymalı sebze yemeği yenmelidir. Çay, kahve, asitli meşrubat gibi içecekler fazla tüketilmemelidir. Bitki çaylarından özellikle rezene çayından destek alabilirsiniz. Ayrıca tokluk hissinin oluşması için yemekler iyice çiğnenmeli ve 20 dakikada tüketilmelidir.
Sağlıklı ve mutlu bayramlar diliyorum.
Senanur YEŞİLOĞLU
Diyetisyen
