2019 yılının Mart ayında tüm Dünyayı etkisi altına alan COVİD-19 salgını ile birlikte hepimiz evlerimize kapandık.Pandemi sürecinden en çok etkilenen gruplardan bir tanesi de elbetteki çocuklar oldu.Günün büyük bölümünü okulda geçiren çocuklar yeterli fiziksel aktiviteye ve belli bir öğün düzenine sahiplerdi.Bu dönemin doğal bir sonucu olarak evde uzun süre bilgisayar,televizyon karşısında hareketsiz kalan,uyku düzenleri değişen ve sürekli sağlıksız abur cuburlar,rafine şekerli, yağlı tatlılar ve hamur işleri tüketen çocuklarda kilo artışı meydana geldi. Büyüme döneminde olan çocuklardaki kilo artışı boylarının uzamasını etkileyebileceği ve hastalığa karşı bağışıklıklarının düşmesine sebep olabileceğinden dikkat edilmesi gereken önemli bir husustur.
Çocukların sağlıklı büyüdüğünün göstergesi yaşlarına göre uygun kiloda olmaları daha da önemlisi uygun boyda olmalarıdır.Burada en büyük görev ebeveynlere düşmektedir.Salgın döneminde çocuklar uzun süre evde olsalar bile okulda olduğu zamanlardaki gibi sabah,öğle akşam olmak üzere öğünleri düzenlenmelidir. Çünkü çocuklarda en yaygın görülen olumsuz beslenme davranışlarından biri de öğün atlama ve gece gerekenden fazla besin tüketimidir. Nitekim bu da çocuklardaki kilo artışının en büyük sebebidir.
Sevgili okuyucularım,öğünlerin düzenlerinin yanı sıra içeriği de büyük önem arz eder.Sağlıklı bir beslenme çeşitliliğe dayalıdır ve günlük enerji ve besin gereksinimini yeterli ve dengeli almak için bütün besin gruplarından tüketilmesi gerekir.
Süt ve süt grubundaki besinler çocukların kemik gelişimini sağlamaya yardımcı protein, kalsiyum, fosor, çinkodan zengin kaynaklardır.Çocukların boy uzamasının sağlanması, bağışıklıklarının güçlenmesi ve gün içinde tokluğu sağlaması için günlük 2-4 su bardağı süt,ayran,yoğurt veya kefir tüketmelidir.
Et protein,demir,çinko,B1,B2,B12 kaynağıdır.Ette bulunan demirin vücutta kullanımı yüksektir ve anemiyi önler. Çocuklar et tüketirken görünür yağlarından yememeye dikkat etmelidirler. Çocuklar 3-4 köfte miktarı eti haftada 3-4 gün bir öğünde olacak şekilde tüketmelidirler.Çok fazla tüketimi kilo artışına sebep olabilir. Ayrıca balık da beyin gelişimini desteklediği için mutlaka haftada bir gün tüketilmelidir.
Yumurta vücut proteinine %100 dönüşebilen en kaliteli protein kaynağıdır. Vücudun büyümesi, gelişmesi ve toklukiçin kahvaltılarda bir tane haşlama veya omlet şeklinde yumurta tüketilmelidir.
Ekmek grubunda ekmek, pirinç, makarna erişte gibi tahıl ürünleri yer alır. Tahıl ürünleri vitamin, mineraller, posadan zengindir. Aynı zamanda çocukların kilo almasına neden olabilecek tehlikeli bir gruptur. Doğru tüketildiği takdirde besleyici değeri yüksek besinlerdir.Çocuklar için tahıl ürünlerini tercih ederken rafine edilmiş beyaz un olanlar değil de tam buğday unu içerenler tercih edilmeli.Pirinç pilavı yerine bulgur pilavı tercih edilmelidir. 2 yemek kaşığı pilav 1 dilim ekmek anlamına gelir. Bu yüzden pilav yenildiğinde ekmek tüketilmemesi daha doğru olacaktır.Çocuklar günlük olarak 4-5 dilim tam tahıllı ekmek tüketebilirler.
Sebze çocukların çoğunun yemekte zorlandığı bir besin grubudur. Oysaki sebzeler A,E,C,B vitamini, kalsiyum ,demir, potasyum, magnezyum gibi minerallerden ve antioksidan bileşiklerden zengindir.Yüksek posa içeriği ve düşük kalori içeriği ile kilo vermeyi sağlar. Bu yüzden çocuklarımıza mutlaka sebzeler farklı biçimlerde sunulmalı ve sevdirilmeye çalışılmalıdır. Çocuklarımız sebzeyi sulu yemek halinde sevmiyorlarsa sebzeleri fırınlayıp yanında yoğurt ile servis edebiliriz, her yemeğin yanında salata hazırlayabiliriz. Çocuklar farklı sebzelerden haftanın her günü 1-2 öğünde tüketebilirler.
Meyve tüketimi günlük vitamin ve mineral ihtiyacı için gereklidir. Fakat çok fazla tüketildiği takdirde göbek yağlanmasına sebep olur. Meyvelerin porsiyon miktarı 1 orta boyutudur, taneli meyvelerde ise 12-15 tanedir.
Bunların yanı sıra çocukların televizyon ve bilgisayar karşısında yemek yemelerine izin verilmemeli. Yemekler aile sofrasında sohbet eşliğinde yavaş yavaş ve iyi çiğneyerek tüketilmeli. Çocukların evde aktif kalmasını sağlayacak görevler verilmeli, bir saatten uzun süre oturur durumda kalmamaları sağlanmalıdır. Öğün aralarında acıktıkları zaman abur cuburla geçiştirmeleri engellenmeli ve mümkünse mutfağa girip beraber sağlıklı atıştırmalıklar hazırlanmalıdır.
Çocuklar için sağlıklı atıştırmalık tarifleri gelecek yazımızda sizlerle..Sağlıklı günler dilerim.
Senanur YEŞİLOĞLU
