Sev­gi­li oku­yu­cu­la­rım; bu hafta siz­le­re geç­ti­ği­miz çar­şam­ba günü "14 kasım dünya di­ya­bet günü" ol­ma­sı iti­ba­riy­le gün geç­tik­çe kat­la­na­rak artan halk ara­sın­da seker has­ta­lı­ğı ola­rak bi­li­nen di­ya­bet hak­kın­da far­kın­da­lık oluş­tur­mak is­te­dim. Daha ön­ce­ki ya­zı­la­rım­da di­ya­bet has­ta­lı­ğın­da nasıl bes­le­ne­ce­ği­mi­zi an­lat­mış­tık. Bugün ise siz­le­re dün­ya­da ve ül­ke­miz­de du­ru­mun ne kadar ciddi ol­du­ğu­nu, özel­lik­le tip 2 di­ya­be­te ya­ka­lan­ma­mak için ha­ya­ti­miz­de ne gibi de­ği­şik­ler ya­pa­bi­le­ce­ği­mi­ze kı­sa­ca de­ği­ne­ce­ğim. Asil ola­rak ise siz­ler­le tip 2 di­ya­bet ko­nu­sun­da kim­le­rin risk al­tın­da ol­du­ğu­nu, ken­di­mi­ze küçük bir test ya­pa­rak ne du­rum­da ol­du­ğu­mu­zu göz­den ge­çir­mek is­ti­yo­rum.
Şeker has­ta­lı­ğı(di­ya­bet), tüm dün­ya­da ve ül­ke­miz­de gö­rül­me sık­lı­ğı gi­de­rek artan, ciddi organ ka­yıp­la­rı­na yol açan ve in­san­la­rın yaşam ka­li­te­si­ni olum­suz et­ki­le­ye­bi­len kro­nik bir has­ta­lık ola­rak kabul edil­mek­te­dir. Dün­ya­da 450 mil­yon di­ya­bet­li var. 20 yıl sonra bu sa­yı­nın %60 ar­ta­rak yak­la­şık 800 mil­yo­na ula­şa­ca­ğı tah­min edi­li­yor. Dünya Sağ­lık Ör­gü­tü (WHO)’ne göre, dünya ta­ri­hin­de ilk kez bir son­ra­ki ku­şa­ğın ömrü, ön­ce­ki ku­şak­tan daha kısa ola­bi­lir. Bunun se­be­bi ola­rak yeni ku­şa­ğın ha­re­ket­siz bir yaşam sür­me­si ve kötü bes­len­me­si gös­te­ril­mek­te­dir. Ül­ke­miz­de ise durum daha kötü du­rum­da ve araş­tır­ma­la­ra göre 10 yıl için­de di­ya­bet %100 artış gös­ter­miş du­rum­da. Bi­rey­le­ri bu has­ta­lık­tan ko­ru­mak veya has­ta­lı­ğın et­ki­le­ri­ni en aza in­dir­mek için bes­len­me, eg­zer­siz, tıbbı te­da­vi ve eği­tim­den olu­şan dört temel yön­tem­le müm­kün­dür. Kı­sa­ca di­ya­bet­ten ko­run­mak için ya­şa­mı­nız­da, başta bes­len­me alış­kan­lık­la­rı­nız olmak üzere bazı de­ği­şik­lik­le­rin oluş­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Şeker has­ta­lı­ğı­nı öğ­ren­mek, onu kont­rol al­tı­na al­ma­nın ilk adı­mı­dır. Kan şe­ke­ri­ni oluş­tu­ran asıl kay­nak yi­ye­cek­ler­dir ve bu ne­den­le sağ­lık­lı bes­len­me di­ya­bet­te te­da­vi­nin te­me­li­dir. 
Eğer di­ya­bet has­ta­sı ise­niz, te­da­vi­niz­de­ki amaç bo­zu­lan kan glu­koz dü­ze­yi­ni ayar­la­mak böy­le­ce komp­li­kas­yon­la­rın ge­li­şi­mi­ni ön­le­mek veya ge­liş­miş komp­li­kas­yon­la­rın sey­ri­ni ya­vaş­lat­mak­tır. İyi bir di­ya­bet kont­ro­lü, kan glu­koz dü­ze­yi­nin müm­kün ol­du­ğun­ca nor­ma­le en yakın tu­tul­ma­sı an­la­mı­na gel­mek­te­dir. Bunun için di­ya­bet­li bi­re­yin ve ya­kın­la­rı­nın mut­la­ka di­ya­bet ve te­da­vi­si ko­nu­sun­da eği­tim ala­rak bi­linç­len­me­si ge­rek­mek­te­dir. Di­ya­bet ta­nı­sı ko­nul­duk­tan sonra uy­gu­la­nan te­da­vi di­ya­be­tin komp­li­kas­yon­la­rı­nı ön­le­me an­la­mın­da önem­li iken di­ya­bet or­ta­ya çık­ma­dan risk­li bi­rey­le­rin önlem al­ma­sı di­ya­bet­ten ko­run­ma an­la­mın­da önem­li­dir. 
Tip 2 şeker has­ta­lı­ğı ris­ki­ni ar­tı­ran temel ne­den­le­ri siz­le­re kı­sa­ca söy­le­yecek olur­sam; obe­zi­te, aile­sin­de di­ya­bet­li birey bu­lu­nan ki­şi­ler, 4 kg’dan daha ağır bebek do­ğu­ran ka­dın­lar, stres al­tın­da­ki bi­rey­ler, bo­zul­muş glu­koz to­le­ran­sı olan bi­rey­ler, 40 ya­şın­dan büyük olan­lar ve ha­re­ket­siz bir yaşam sür­dü­ren bi­rey­le­ri sa­ya­bi­li­riz. Bu risk­le­ri ta­şı­yan bi­rey­le­rin ara ara sağ­lık ta­ra­ma­la­rı ile di­ya­bet kont­ro­lü yap­tır­ma­la­rı di­ya­be­tin ön­len­me­si ya da en azın­dan ge­cik­ti­ril­me­si ba­kı­mın­dan önem­li bir uy­gu­la­ma ola­cak­tır. Şimdi siz­ler ile kısa bir anket ya­pa­rak tip 2 di­ya­bet riski du­ru­mu­za ba­ka­bi­li­riz.

TESTİ YAPIN TİP 2 DİYABET RİSKİNİZİ ÖĞRENİN !!!
Kaç ya­şın­da­sı­nız ?
40 ya­şın­dan küçük ise­niz (0 puan)
40-49 yaş ara­lı­ğın­da ise­niz (1 puan)
50-59 yaş ara­lı­ğın­da ise­niz (2 puan) 
60 üzeri ise­niz (3 puan)
Cin­si­ye­ti­niz ?
Erkek (1 puan)
Kadın (0 puan)
Daha önce ha­mi­le­lik di­ya­be­ti teş­hi­si ko­nul­du mu ? (sa­de­ce ka­dın­lar)
Evet (1 puan )
Hayır (0 puan)
Anne, baba veya kar­de­şi­niz di­ya­bet­li mi? 
Evet (1 puan )
Hayır (0 puan)
Daha önce size yük­sek tan­si­yon ta­nı­sı ko­nul­du mu?
Evet (1 puan )
Hayır (0 puan )
Fi­zik­sel ola­rak aktif mi­si­niz ?
Evet (0 puan )
Hayır (1 puan )
Boy kilo ora­nı­nız ? (boy kilo ora­nı­na göre he­sap­la­na­cak: kilo(kg) ÷ 〖boy(m)〗^2 ) 
24,9 dan küçük ise (0 puan )
24,9 ve 29.9 ara­sın­da ise ( 1 puan)
30 ve 39.9 ara­sın­da ise ( 2 puan)
40 ve üzeri ise (3 puan)
Kay­nak : Türk Di­ya­bet Ce­mi­ye­ti
*** Lüt­fen pu­an­la­rı­nı­zı top­la­yı­nız. Eğer top­lam pu­anı­nız 5 veya 5’ten büyük ise; yük­sek di­ya­bet riski ta­şı­mak­ta­sı­nız. Tip 2 di­ya­bet erken ev­re­le­rin­de pek be­lir­ti gös­ter­mez. İle­ri­de di­ya­bet has­ta­sı ol­ma­mak için fi­zik­sel ak­ti­vi­te ve bes­len­me alış­kan­lık­la­rı­nız ko­nu­sun­da ken­di­ni­ze dik­kat et­me­li ve kilo al­ma­ma­lı­sı­nız. Bu ko­nu­da daha ay­rın­tı­lı bilgi almak ve di­ya­bet testi yap­tır­mak için lüt­fen bir aile sağ­lı­ğı mer­ke­zi­ne baş­vu­run veya dok­to­ru­nuz­la gö­rü­şün. 
Sev­gi­li oku­yu­cu­la­rım di­ya­bet basit gibi gö­zü­ken ancak ha­ya­tı­nı­zı ve sağ­lı­ğı­nı­zı ciddi de­re­ce­de olum­suz et­ki­le­yen bir has­ta­lık ol­du­ğu­nu unut­ma­yın. Yaşam tarzı de­ği­şik­li­ği sizin için ilk adım olu­cak­tır. Den­ge­li bes­le­nin, ha­re­ket edin ve di­ya­bet­ten ko­ru­nun.