Yaşamın her döneminde sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için yeterli ve dengeli beslenmek temel koşul iken, büyüme ve gelişmenin hızlandığı, bedensel ve zihinsel gelişimlerin tamamlandığı, öğrenme ve kavrama işlevlerinin önem kazandığı okul çağındaki öğrencilerin başarılı bir eğitim dönemi geçirmeleri için beslenme düzenlerini oluşturmak oldukça önem taşımaktadır. Bundan dolayı, okul çağı çocuklarında enerji ve besin ögelerinin yetersiz alımı, büyüme, gelişme ve okul başarısını olumsuz yönde etkiler.
EN ÖNEMLİ ÖĞÜN KAHVALTI
Sevgili okuyucularım, sabah kahvaltısının, çocukların büyüme ve gelişiminde ne kadar önemli olduğu birçok çalışma ile ispat edilmiştir. Ancak asıl faydanın, kahvaltının içeriği ve her besin grubundan yeterli miktarda içermesi ile sağlanacağı da unutulmaması gereken önemli bir noktadır. İyi bir kahvaltı çocukların öğrenme sürecini ve beyin gelişimini de olumlu yönde etkiler. Düzenli olarak kahvaltısını yapan öğrencilerde odaklanma ve algı problemleri en aza iner ve böylece okul başarılarının artmasını sağlar. Peynir, ekmek ve yumurta çocuk kahvaltısının temelini oluşturmalı ve ek olarak yeşillikte tüketmesi sağlanmalıdır. İçecek olarak süt verilmelidir. Çocuğun kahvaltı yapamadığı zamanlarda ise peynirli küçük bir sandviç hazırlanabilir.
ANNE VE BABANIN ‘’ROL MODEL’’ OLMASI ÖNEMLİ
Öncelikle çocuğunuzun büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan besinleri ve bunlardan ne miktarda yemesi gerektiğini biliyor musunuz? Yoksa beslenmedeki amacınız onun sadece karnını doyurmak mı? Çocuğunuzun severek yediği besinler ona yarar mı sağlıyor, yoksa zarar mı veriyor.? Çocuğunuzun beslenme düzenin; sağlığı ve başarısı üzerinde ne kadar etkili olduğunu biliyor musunuz? Ailelerin bu soruları kendilerine sorduktan sonra, tekrar düşünmeli ve bu konudaki eksiklerini muhakkak bir uzman tarafından gidermeleri gerekmektedir.
Ailelerin kendi beslenmeleri ile de rol model olmaları önemlidir. Çünkü bu yaşlarda çocuklar aile içindeki davranışlardan büyük ölçüde etkilenirler. Örneğin, akşamları, kola, cips ve çekirdek gibi sağlıksız besinleri alarak televizyon karşısına oturmak çocukların da bunu alışkanlık haline getirmesine sebep olabilmektedir. Yatmadan önce besin tüketmekte aynı şekilde kötü örnek olup, onlarında tüketip yatmasına ve alışkanlığa dönüşmesine sebep olmaktadır. Çocuklara besleyici besinleri yemelerini söylemekle, bunu göstermek aynı etkiye sahip değildir. Çocuklar aileleriyle birlikte yemek yediklerinde genellikle daha çeşitli ve besleyici yemekler yerler. Sağlıklı aile sofraları kurulmaya özen gösterilmelidir.
OKUL MENÜLERİNİ KONTROL EDİN
Eğer çocuklarınız okul tarafından verilen yemeklerden yiyorsa, mutlaka neler yediğini takip etmelisiniz. İmkân olduğu kadar evdeki yemelerinizi okul ile birbirini tamamlayıcı şekilde hazırlamaya çalışmalısınız. Böylece çocuğunuz için dengeli bir beslenme sunmuş olacaksınız. Okul menüsünde olmayan besinleri ara öğün olarak beslenme çantasına koyarak sıkılmasını da engellemiş olursunuz. Bazı okullarda öğle yemeği tabldot usulü ile yürütülmektedir. Bazı okullarda ise öğrenciler kantinlerde fast food yiyeceklere mecbur kalınmaktadır. Eğer okulda yemek verilmiyorsa aileler çocuklarının yanında götürebilecekleri yiyecekler hazırlayabilirsiniz.
DÜZENLİ VE DENGELİ BESLENME İÇİN ÖNERİLER
• Öncelikle çocuğunuza anne ve baba olarak siz iyi örnek olmanız gerektiğini unutmayın. Çünkü onlar gördüklerini yaparlar.
• Güne mutlaka kahvaltı ile başlanılmalı ve öğün atlanılmamalıdır.
• Özellikle kemik sağlığı için günlük bir kibrit büyüklüğü kadar peynir, 2-3 su bardağı süt veya peynir beslenmeye eklenilmelidir.
• Zihinsel gelişimi etkileyen ve öğrenim becerisini destekleyen omega-3’ün yeterli miktarda alınabilmesi için haftada bir veya iki kez balık tüketilmeye özen gösterilmelidir.
• Çocuklara ara öğünlerde abur cubur, bisküvi, çikolata yerine sizler içinde büyük bir kolaylık sağlayacak ve besleyici değeri yüksek olan meyve, fındık, ceviz ve badem gibi hem vitamin hem de mineral içeren sağlıklı besinler tercih edilmelidir.
• Çocuk kahvaltısının temelini oluşturan peynir ve yumurta omlet, tost ve krep çeşitli şekiller yapılarak onların sıkılmadan tüketmeleri sağlanabilir.
• Ayrıca şekerli ve boyalı içecekler yerine evde hazırlanmış, içerisinde meyve de bulunan az şekerli kompostolar çocuklara içecek olarak verilebilir.
• Çocuğunuzun sevmediği besin veya besin grupları varsa, bir diyetisyene sorarak onun yerine neler tüketebileceği öğrenilmelidir. Böylece dengeli beslenme bozulmamış olacaktır.
• Eğer çocuğunuzun fazla kiloları varsa onu diyet konusunda zorlayıcı olmak yerine daha hareketli bir yaşam tarzına alıştırmaya çalışın.
• Size fast-food yasaklayın diyemem, ancak bu tarz besinleri tüketirken yanında gazlı içecekler ve patates yerine ayran ve bol salata tüketimin sağlanmasını tavsiye ederim.
• Çocuğunuzu oyunlara ve harekete teşvik edin. Hatta siz de onunla birlikte hareket edin.
Sevgili anne ve babalar; çocuklarınıza bu dönemde kazandıracağınız beslenme alışkanlıkları yetişkin döneme yansıyacağından dolayı, onların durumlarını iyi değerlendirilmeli, yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmaya gayret etmelisiniz. Tüm çocuklara bu eğitim ve öğretim yılında sağlık ve başarılar diliyorum.
