‘Stres sadece duygusal bir durum değildir… Stres ölçülebilir ve son derece tehlikelidir.”
Sevgili okuyucularım bu sözler ‘Stress: Portrait of a Killer’ adlı belgeselden alıntı, tanınmış yazar ve nörobiyolog Robert Sapolsky’e ait. Bu belgeselde stresin vücuda ne kadar çok zarar verdiği, etkileri ölçülebilir ve uzun vadede ölümcül sonuçları olduğu anlatılıyor.
Çağımızın en tehlikeli hastalıklarından biri olan stres; sıkıntı, zorlanma, dayanma gücünün azalması olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde özellikle yoğun iş temposu, sosyal yaşam, maddi ve manevi problemler gibi birçok etken ruh halimizi etkileyerek stres bizi etkisi altına almaktadır.
Stres durumunda beynin hipotalamus bölgesi etkilenmekte, beyin ve böbreküstü bezlerinden salgılanan hormonların dengesi değişmektedir. Stresliyken adrenalin, kortizol ve tiroid hormonları artarken; ruh hali, uyku düzeni ve iştah metabolizmasını etkileyen serotonin hormonu azalmaktadır.
Vücuttan salgılanan kortizol hormonunun artması nedeniyle karın ve göbek bölgesinde yağlanma oluşur. Kontrol edilemeyen stres durumunda ise iştahta artış veya iştah azalması, beyin endorfin seviyesini yükselten şekerli, yağlı ve hazır besinlerin tüketimine eğilim, yorgunluk, baş ağrısı, gerginlik, terleme, mide bulantısı, aşırı endişe ve kaygı veya sindirim sisteminde yavaşlık gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır.
Stres altındayken miktarı azalan serotonin, triptofan amino asitinden sentezlenmektedir. Stres durumunda çikolata, şeker ve şekerli besinler gibi basit karbonhidratlı besinlere yönelmek yerine vücutta salınan serotonin seviyesini yükselten triptofan içeriği yüksek doğal ve sağlıklı şu besinler tüketilmelidir:
1. Tavuk
2. Süt
3. Yumurta
4. Kurubaklagiller
5. Muz
6. Kakao
7. Sarımsak
Strese karşı etkili olan besin öğeleri ise şunlardır:
1. C vitamini: Kivi, portakal, mandalina, greyfurt gibi besinlerde bulunur. Ancak greyfurt coumadin kullanan kalp hastaları, antidepresan ilaç kullananlar, hamileler için tüketilmesi yasaktır.
2. A vitamini: Sarı – turuncu sebze ve meyvelerde bulunur.
3. Vitamin B6: Balık, tahıl, yumurta, kurubaklagiller ve tahıllarda bulunur.
4. Magnezyum: Kabak çekirdeği, yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, maydanoz, roka, tere, pazı, kuru fasulye, mercimek, nohut, kurubaklagillerde bulunur.
5. Omega-3: Somon, ton balığı, ceviz ve keten tohumunda bulunur.
Fiziksel aktivitenin arttırılması da stresin önlenmesinde ve kontrol altına alınmasında etkilidir. Ayrıca doğada vakit geçirmek, yürüyüşler yapmak sağlık için faydalıdır.
İş hayatı, trafik, özel hayat… Modern çağın hastalığı olarak adlandırılan stres her yerde. Bu yüzden mutluluk satın alınamasa da kendinizi mutlu hissettirecek yiyecekleri satın alabilirsiniz. Sağlıklı günler dilerim.
